Ponzi Scheme

เป็นเกมเบา (แบบที่ต้องคิดเลขหน่อย) ใช้เวลาไม่นานที่ผมพึ่งได้เล่นตอนช่วงปีใหม่นี้เอง เกมเอาธีมการต้มตุ๋นต้นแบบแชร์ลูกโซ่ที่นาย Ponzi เอามาใช้ในอเมริกาเมื่อเกือบ 100 ปีที่แล้วมาทำเป็นเกม

วิธีการเล่นเข้าใจง่ายเว่อร์ คือตานึงเราจะต้องหยิบการ์ดมาหนึ่งใบ แต่ล่ะใบจะบอกว่าเราจะได้เงินเข้ากระเป๋าเท่าไร และจะต้อง “จ่าย” เงินเท่าไรในอีกอีก 3-5 ตาข้างหน้า เงินที่เราได้ก็เหมือนกับเงินจากสมาชิกหน้าใหม่ ส่วนเงินที่ต้องจ่ายก็คือเงินปันผลปลอมๆให้สมาชิกเก่านั้นแหละ

สิ่งที่การ์ดเกือบทุกใบมีเหมือนกันคือ เงินที่จ่ายจะเยอะกว่าเงินที่ได้เสมอ ยกตัวอย่างง่ายๆว่า ได้ 10 ตานี้ จ่าย 20 ในอีกสามตาข้างหน้า ตัวเกมจะให้วงล้อมาช่วยจำว่าตอนไหนจะต้องจ่ายคืนการ์ดใบไหนบ้าง (คล้ายๆวงล้อในเกม Macao)

การ์ดในเกมเมื่อจ่ายแล้วจะไม่หายไปไหน (สมาชิกเก่าเงินปันผลดีขนาดนี้ใครจะออกฟระ) ทำให้ทุกๆครั้งที่วนกลับมาเราจะต้องจ่ายแพงขึ้นเรื่อยๆจนเงินหมดล้มไปเอง (เหมือนกับการต้มตุ๋นแบบนี้ในโลกจริงที่ถ้าหาเงินจากสมาชิกใหม่มาจ่ายเจ้าเก่าไม่ทันเรื่องก็แดง) แล้วเกมก็จะจบลงที่ตรงนั้น คนที่ล้มก็แพ้ไปส่วนคนที่เหลือก็มานับคะแนนกันต่อ

ตัวเกมมีกิมมิคนิดหน่อยคือการ์ดบางใบจะมาร์คว่าเป็นการ์ด”หมี” ทีเป็นทั่วแทนว่าเศรษฐกิจไม่ดี ถ้ามีถึงจำนวนที่กำหนดเราจะต้องหมุนจ่ายสองตาติดกันโอกาสที่จะล้มก็สูงยิ่งขึ้น ตรงกับโลกความจริงเช่นกันที่การต้มตุ๋นแบบนี้มักจะโดนเปิดโปงเอาตอนที่เศษฐกิจตกต่ำมากๆ ทำให้คนแห่กันมาเอาเงินออกจากระบบทำให้หมุนเงินไม่ทัน

แต่ถ้าตัวเกมมีแต่การเอาตัวรอดไปวันๆแค่นั้นจะธรรมดามากๆ เพราะความสนุกจริงๆของเกมนี้ไม่ใช่การเอาตัวรอด แต่เป็นวิธีการ “จู่โจม”

ในแต่ล่ะตาเวลาเราหยิบการ์ดแล้วเราจะได้หยิบไทล์บริษัทมาหนึ่งไทล์ ไทล์นี้เป็นแต้มตอนจบมีสี่ชนิด ยิ่งได้ซ้ำเยอะแต้มยิ่งดี (ตามธีมก็คือชนิดธุรกิจที่เราเปิดมาหลอกกินตังคนอื่น) ทีนี้ในเกมเราสามารถหยิบเงินใส่ซอง(เกมให้ซองหนังเอาไว้ใส่เงินตอนยื่นข้อเสนอลับด้วย)พร้อมยื่นข้อเสนอให้อีกฝั่งได้ ฝ่ายรับจะถูก”บังคับ”ให้เลือกทำ 2 อย่างคือ

• a) รับเงินไว้แล้วขายไทล์ให้เรา หรือ
• b) ใส่เงินเพิ่มเป็นสองเท่าแล้วเอาไทล์เราไป

ที่มันเจ๋งคือทั้งสองฝ่ายต้องคิดให้ดีว่าจ่ายออกไปแล้วจะรอดไหม หรือถ้าเงินเรามีน้อยแล้วอีกฝ่ายอ่านออกก็จะกลายเป็นโดนปล้นแต้มไปในราคาถูกแทน

ในเกมที่ต้องกอดระเบิดเวลาดูว่าใครจะตายก่อนกัน มาชิงจังหวะการ “ตัด” / “ต่อ” สายฉนวน แล้วหาทางทำแต้มไปเรื่อยๆนี้ก็เพลินใช้ได้

* นิยามเกมเบาของผมคือเกมที่ weight ต่ำกว่า 3 และเล่นไม่เกิน 60 นาที

* ลองอ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Ponzi’s scheme จากลิงค์นี้ก็เขียนสนุกดีนะ รู้ทันการต้มตุ๋นทางการเงินแบบ Ponzi’s Scheme และ Pyramid Scheme