Mare Nostrum - Empires , สร้างอาณาจักร ฉบับรวดรัด

เกมแนวสร้างอาณาจักร ฉากในเกมอยู่ประเทศแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ธีมมีความเป็นกรีกแฟนตาซีเล็กๆ เล่นจบไว(90 min) เกมกระชับ เข้าใจง่าย ค่อนข้างเบาสำหรับผม แต่ประทับใจพอสมควร เพราะเกมนี้สกัดเอามาแต่เนื้อๆ

ตัวเกมเป็นเกม KS ที่ backer เมืองไทยพึ่งเริ่มได้ของ ตามร้านน่าจะกำลังตามมา ตัวเกมเป็นฉบับปรับปรุงจาก Mare Nostrum ตัวเก่าที่ออกมาตอนปี 2003 (ส่วนที่ต่างมีสรุปให้ด้านล่าง)

This is objective base game

เกมนี้แพ้ชนะกันเมื่อมีผู้เล่นทำเงื่อนไข 1 ใน 4 อย่างสำเร็จคือ

• สร้างพีรามิด อันเป็นสิ่งก่อสร้างที่สร้างยากที่สุดในเกม (สายสงบ)
• ครอบครองเมืองใหญ่ครบ 4 เมือง (สายบู๊)
• ซื้อการ์ดฮีโร่ใบที่ห้า (สายผสม)
• เป็นผู้นำแทรคการค้า / การทหาร / วัฒนธรรม ครบสามหมวด (สายผสม)

Trade is the heart of civilizations

แกนกลางที่ขับเคลื่อนเกมนี้คือระบบราคาสินค้า เมื่อผู้เล่นจะสร้างของแต่ล่ะอย่างจะต้องเลือกว่าจะจ่ายทั้งหมดด้วยเหรียญทอง หรือด้วย สินค้าต่างชนิดกัน

อย่างเช่นทหารต้องใช้ทอง 3 เหรียญ หรือ 3 สินค้าต่างชนิด

ส่วนพีระมิดตัวทำจบเกมต้องใช้ 12 เหรียญ หรือ 12 สินค้าต่างชนิด

ด้วยความที่เกมนี้มีสินค้า 13 ชนิดในช่วงแรกๆ  tech พื้นๆ จะไม่ค่อยลำบากอะไร หาของมาจ่ายได้ง่าย (เพราะราคาถูก) แต่พอจะไปสู่จุดท้ายๆของเกมการจะหา เงิน/ของ มาจ่ายก็จะเริ่มยากล่ะ

ในตอนต้นเทิร์นของทุกรอบผู้เล่นจะได้รับสินค้าแล้วแต่ว่าพื้นที่ที่ครอบครองอยู่ผลิตของชนิดไหนอยู่ ซึ่งจุดตั้งต้นอยู่ก็มักจะมีซ้ำๆอยู่ไม่กี่ชนิด ถ้าอยากจะสร้างของใหญ่ๆแต่ไม่อยากไปบู๊ยึดพื้นที่คนอื่น เกมก็เปิดให้คุณค้าขายกัน

ระบบค้าขายในเกมเริ่มที่ ผู้นำแทรคค้าขาย กำหนดว่ารอบนี้จะทำการแลกเปลี่ยนสินค้ากี่ชิ้น (เลือกได้ตั้งแต่ 0-5 ชิ้น) พอเลือกแล้วผู้เล่นแต่ล่ะคนก็จะหยิบสินค้าของตัวเองตามจำนวนชิ้นมาวางคว่ำไว้ข้างหน้า แล้วหงายขึ้นมาพร้อมกัน จากนั้นผู้นำแทรคค้าขายจะเลือกหยิบสินค้าจากผู้เล่นอื่น 1 ชิ้นมาวางคว่ำไว้ด้านหน้าตัวเอง ส่วนผู้เล่นที่โดนหยิบไปก็จะไปหยิบของคนอื่นมาคว่ำไว้ วนไปเรื่อยๆจนไม่เหลือสินค้าให้แลก

พอจบ phase ค้าขายก็จะเข้าสู่ phase สร้างสิ่งก่อสร้าง ความยากของเกมคือสินค้าไม่มีการเก็บไปรอบหน้า ใช้เหลือเท่าไรเททิ้งหมด เก็บได้มากสุดแค่เงิน 2 เหรียญ

Combat

หลังจากผู้เล่นจบ phase สร้างของแล้ว ผู้นำแทรคการทหาร จะเป็นคนชี้ให้ผู้เล่นทีล่ะคนขยับทหารให้เรียบร้อย ถ้าจบการมูฟเรียบร้อยแล้วมีสีต่างกันอยู่ที่เดียวกันก็จะต้องทอยเต๋าสู้กัน

ระบบต่อสู้ในเกมนี้ค่อนข้างกระชับฉับไว คือเมื่อผู้เล่นสู้กันจะทอยเต๋าพร้อมกันตามจำนวนทหารที่ส่งไปจากนั้นทุกๆ 5 แต้มเต๋าเราจะได้คิลทหารฝ่ายตรงข้าม 1 ตัว โดยให้หยิบออกพร้อมกัน (แบบเดียวกับใน Clash of Culture) เกมนี้ให้ทอยรอบเดียวจบถ้าคิลไม่หมดให้รอมาเจอกันใหม่ตาต่อไป

ความดีของเกมนี้คือเต๋าเป็นแบบ custom ที่มีเลขระหว่าง 3-6 (ส่วนรบทางน้ำจะใช้เต๋าที่มีค่า 2-6) หมายความว่าตัวเกมการันตีให้แน่นอนว่าทุกๆทหาร 2 ตัวที่ส่งไปจะสามารถเก็บฝ่ายตรงข้ามได้ 1 ตัวแน่นอน ส่วนตัวผมชอบระบบแบบนี้เพราะไม่ว่าดวงจะกากแค่ไหนคุณก็ยังรู้ว่าจะได้คิลอีกฝั่งกี่ตัว พูดในแง่คณิตศาสตร์คือทหารทุกตัวมีโอกาสผลิต 0.6 - 1.2 hit

[กบเล่าเรื่อง] เทียบกันแล้วผมคิดว่า Cyclades เป็นเกมที่มีระบบเต๋ากากๆเพราะใช้วิธีสุ่มเต๋าแทนจำนวนทหาร (วัดแพ้ชนะทีล่ะ 1 คิลโดยใช้จำนวนทหาร + เต๋า 0-3) แถมคิลไม่พร้อมกัน ดวงสวิงเหี้ยๆ

หลังจากสู้จบเกมก็จะขึ้นเทิร์นใหม่แล้วก็วนแบบนี้ไปเรื่อยๆจนจบเกม

Race to be leaders

ส่วนหนึ่งของเกมที่ให้ความรู้สึกคล้าย A Game of Throne (ฉบับบอร์ดเกม) เล็กๆก็คือ ตัวเกมมีแทรคอยู่สามแทรคได้แก่

• แทรคการค้า จะเพิ่ม/ลด ตามจำนวน กองคาราวาน ตลาด ที่ผู้เล่นแต่ล่ะคนครอบครองอยู่
• แทรควัฒนธรรม เพิ่ม/ลด ตามจำนวนเมือง
• แทรคทหาร เพิ่ม/ลด ตามจำนวนทหาร

ความสำคัญของสามแทรคนี้นอกจากถ้าคุณเป็นที่หนึ่งทั้งสามอย่างแล้วจะชนะก็คือ

• ผู้นำแทรคการค้า สามารถเลือกเทรคสินค้าที่ต้องการได้ก่อน
• ผู้นำแทรควัฒนธรรม จะเป็นคนชี้เลือกว่าใครจะได้สร้างสิ่งก่อสร้างก่อนหลัง (จะเลือกให้ตัวเองสร้างสิ่งก่อสร้างจบเกมก่อนคนอื่น หรือรอดูว่าใครจะสร้างอะไรจะได้รับมือถูก)
• ผู้นำแทรคการทหาร จะได้ชี้เลือกว่าใครจะเป็นคนเคลื่อนทัพก่อนหลัง (จะเลือกให้ตัวเองรีบไปบุกก่อนหรือรอดูคนอื่นมูฟให้เสร็จก่อนค่อยเสียบ)

ระบบแบบนี้น่าสนใจตรงยิ่งเรามุ่งไปยังสายที่ตั้งไว้ เราก็ยิ่งได้เปรียบในสายของตัวเองขึ้นเรื่อยๆ แถมก่อให้เกิดความรู้สึกของการแข่งขันและการสรุป position ปัจจุบันของผู้เล่นอื่นได้ดี

What da Frog say….

ตอนอ่านรูลครั้งแรกนึกว่าเกมจะลีลาเกินจำเป็นเพราะต้องให้ผู้นำแทรคชี้ลำดับการเล่นทุก phase แต่พอเล่นจริงๆแล้วตัวเกมค่อนข้างไว downtime ต่ำมาก

ในแง่ความเป็น objective base + (mini) engine building + empire building ที่เล่น 90+- นาทีแล้วผมยกให้เกมนี้ เหนือกว่า Scythe (เกมอื่นๆในกลุ่มนี้คือ Antike / Antike 2 / Cyclades / Kemet)

เพราะเมื่อมองในเวลาการเล่นที่ไม่นานแล้วเกมนี้ให้ความรู้สึกครบเครื่องกว่า ทั้งการเดินเกมที่กระชับ , ความรู้สึกว่า tech การ์ดที่ซื้อมามีผลต่อเนื่องในการเล่น , ความเป็น politic ที่ได้บลัฟคนอื่นว่าจะบุกตรงนี้ , อ้อนวอนขอผู้นำแทรคทหารขอให้เราเดินก่อนไอ้นี้หน่อยได้โปรด……….  แล้วก็การต่อสู้ที่ให้ความรู้สึกเหมือนได้ไปตีบ้านตีเมืองแบบไม่มั่วเกินไป

ระบบ Trade สินค้าทำมาค่อนข้างดี ตัดส่วนหยิบย่อยจำพวกการตั้งราคาออกไป ให้กลายเป็น set collection แบบไม่ต้องเจรจาแทน คนเล่นไม่ต้องมานั่งจำว่าจะสร้างของแบบไหนต้องใช้อะไร

ด้วยความที่รู้แต่แรกอยู่แล้วว่าเกมเบา เลยไม่ค่อยมีอะไรบ่น ส่วนที่น่าบ่นเห็นจะเป็นเรื่องเล็กๆน้อยๆอย่าง แนวทางการออกแบบตัวการ์ดความสามารถพิเศษที่ไม่รู้จะเน้นรูปใหญ่ๆแต่ icon เล็กๆมองยากๆทำกระด๋อยอะไร กับฉากบัง token นี้เตี้ยแบบจะเตี้ยไปไหน ส่วนเต๋าเลขโรมันนี้เวลาทอยทีชะงักทุกที ตกลงกูได้ 4 หรือ 6…….

เนื่องจากแต่ล่ะเผ่ามีฮีโร่เริ่มต้นติดตัวไม่เหมือนกัน เลยยังไม่แน่ใจว่าแต่ล่ะเผ่าจะ fix สายที่จะควรจะเล่นไว้หรือปล่าว แต่ตัวเกมมีระบบ varient แบบ advance ที่ยังไม่ได้ลองคือสามารถผลัดกันเอา point ไปซื้อของเริ่มต้นให้แตกต่างกันได้ ตรงนี้น่าจะช่วยให้เกมมีความหลายหลายมากยิ่งขึ้น

ด้วยความที่เป็นเกมแนว objective base ข้อเสีย(?) ก็คือผู้เล่นที่ไม่ยอมยึดติดกับแผนการที่ตัวเองตั้งไว้ตั้งแต่ต้นมักจะไม่ค่อยชนะ กับ ผู้เล่นใหม่ที่ไม่ค่อยเข้าใจเกมมักเผลอจะเปิดโอกาสให้ผู้เล่นมือเก่าทำ objective ชนะไปอย่างง่ายดาย

ส่วนตัวแล้วคิดว่าเกมนี้น่าจะกลายเป็นเกมเด่นหมวด Empire Building Game สำหรับผู้เล่นหน้าใหม่ได้ไม่ยาก :)

สรุปส่วนที่ต่างจากภาคเก่า

• ตัวเก่าเต๋าจะเป็น 1-6 ค่อนข้างดวงเอาเรื่องอยู่
• ตัวเก่าไม่มี victory path แบบยึดเมือง สายทหารมีเอาไว้บู๊ยึดเมืองหาสินค้า
• ตัวเก่าสิ่งก่อสร้างมีค่าสร้างราคาเดียวคือ 9
• ตัวใหม่ component เป็นโมเดลพลาสติก ตัวเก่าเป็น token ไม้
• ตัวใหม่มีตัวเสริมเล่นได้ 6 คนและมีโมดูลเสริมหลายอัน

มีจุดแตกต่างเล็กๆน้อยๆอีกหลายที่แต่รวมๆแล้วไม่แนะนำให้หาตัวเก่ามาเล่นเท่าไร นอกจากได้มาราคาถูกเว่อร์ :)